Ontspannen veranderen: Over de vloer bij Tim en Natasha
Hoe kijken de oprichters van Studio Spaak naar de ‘Zo ben ik nu eenmaal’ show, de karakters en, naar zichzelf?
“Ontspannen veranderen”. Het kan echt volgens Tim en Natasha van studio spaak. Hoe dan? Een belangrijke factor is humor. Bij studio spaak zijn ze ervan overtuigd dat zelfspot belangrijk is om tot ontwikkeling te komen. Ze gebruiken archetypes uit de show om mensen zichzelf te laten spiegelen. Ik vroeg mij af waar de inspiratie voor de show vandaan kwam, of zij zichzelf herkennen in de ‘karakters’ en hoe het zit met hun eigen zelfspot..
Maar eerst: wie zijn Tim en Natasha eigenlijk?
Natasha Schulte is regisseur en bij studio spaak verantwoordelijk voor de workshops en maatwerk trajecten. Zij is de spreker en trainer. Tim Winkel is acteur en de maker en bedenker van de ‘Zo ben ik nu eenmaal’ show. Met de ervaring van ruim 10 jaar bij Omdenken te hebben gewerkt schreef hij de show en creëerde hij de ‘Zo ben ik nu eenmaal types’: Jack, Dries, Rick en Tilly.
Jack is de verandergoeroe. Hij is de flexibiliteit zelve. Behalve dan als mensen niet mee willen in zijn geweldige plannen.
Dries is de directeur. Hij vindt zichzelf heel benaderbaar, maar zijn medewerkers denken daar toch wel anders over.
Rick is de medewerker die al 17 jaar alles hetzelfde doet. Kom je aan zijn routines, dan kom je aan hem.
En dan heb je de manager Tilly. De absolute controlefreak. Ze moet alles maar zelf doen, anders gebeurt het sowieso niet goed.
In wie herkennen Tim en Natasha zich? En kunnen ze erom lachen of zijn ze net zo vastgeroest als deze ‘Zo ben ik nu eenmaal’ karakters?
Het is een woensdagmiddag en ik zit op de zolder bij Natasha en Tim thuis. Ze zitten tegenover mij, Tim in een grote bruine opa stoel, Natasha in een grijze naast hem. Natasha heeft een bakje met m&m’s en thee klaargezet. Ik zet de microfoon neer op de grond en druk op ‘record’.
Op welk karakter lijk je het meest?
Tim: Ik denk Rick. Als ik ga werken dan moet bijvoorbeeld het bureau helemaal leeg zijn. Ik hou niet van ruis. Die structuur, die vind ik heel prettig. Weten waar je aan toe bent. Ik haat het ook echt om te laat te zijn, ik vind dat echt.. [Natasha grinnikt van herkenning] ..heel erg vreselijk. Ik hou echt van stiptheid. Ook in het spelen. Je hebt acteurs die elke keer iets nieuws verzinnen, ik heb dat helemaal niet. Als iets werkt, als ik voel dat iets binnenkomt, dan denk ik ja, waarom zou ik dat veranderen? Ik probeer ook wel eens te verrassen, maar dat zit ‘m dan echt in details. Als iemand net iets wat anders doet, dan ga ik niet op een soort automatische piloot zitten.
Natasha: Dat zou Rick misschien wel doen
Op welk karakter lijk jij het meest Natasha?
Natasha: Ik denk dat ik een mix ben tussen Jack en Tilly. Ik heb van Tilly, nou ja, heel veel dingen. Dat ik meteen ga rennen. Dat is gewoon een soort impuls. Als ik zie dat er iets moet gebeuren dan is mijn eerste reactie: oké, dat ga ik dan dus doen. Er zijn ook heel veel mensen, die hebben dat niet, daar verbaas ik me over. En ook dat ik veel praat, weinig stiltes laat vallen, mensen aanvul in het praten omdat ik denk dat ik weet wat ze bedoelen. Het komt voort uit enthousiasme, maar is voor sommige mensen super irritant. Bij sommige mensen kom je daardoor in een enorme flow, bij anderen moet ik er echt opletten dat ik ze voldoende ruimte geef.
Tim: Het is ook niet alleen maar negatief. Het is een energie die bij je past.
Natasha: Ja klopt. Maar het komt toch voort uit een soort redderssyndroom. Dat moet je van jezelf wel herkennen. Naast Tilly herken ik ook veel in Jack. Maar ik denk dat dat samenhangt met dat vak als trainer, docent zijn. Ik wil mensen graag iets leren en ze meekrijgen in verandering. Het risico is dat je te ver voor de troepen uitloopt of in je enthousiasme voorbij gaat aan de vraag of zij eigenlijk wel geïnspireerd willen worden.
Tim: Dat hebben we allebei denk ik, want anders was ik niet een stuk begonnen over het ‘Zo ben ik nu eenmaal’ type. Want dat is mijn idealisme, daar wil ik heel graag verandering in zien. Dat is wel de coach en wereldverbeteraar in ons, want waarom zou je anders een podium op gaan?
Hoe is dat eigenlijk begonnen? Waar kwam de drang voor deze missie vandaan?
Tim: Zo vaak, in de jaren bij Omdenken, reageerden mensen op de suggestie van ontwikkeling met “zo ben ik niet” of “als ik dat zou doen dan zou ik mezelf niet meer zijn”. En toen dacht ik: oh dat is interessant! Want als acteur ben ik gewend om in allerlei rollen te stappen en ja, wie is dan “jezelf”? Bij “zo ben ik nu eenmaal” gooi je de deur dicht en dat frustreert mij heel erg. Als ik in gesprek met iemand ben en iemand zegt dat dan stopt het gesprek gewoon. En dan denk ik van ja, dan kan ik nu naar huis. Er zit geen ruimte meer om iets te verkennen, uit te zoeken of te onderzoeken, eigenlijk sloop je de nieuwsgierigheid en ook de creativiteit en dan heb je mij op de kast. Dan komt Jack in mij naar boven [hij grinnikt].
Natasha: Het is ook niet altijd de leukste weg, dat ontwikkelen, want je moet steeds weer naar jezelf kijken en dat is heel confronterend. Als je kijkt hoe kinderen zijn, zo flexibel, en hoe ze zichzelf elke dag weer opnieuw uitvinden en die pijn voelen als die er is, maar niet in de oude pijn blijven hangen, ja dat vind ik heel inspirerend, dat gun ik iedereen eigenlijk.
Op welk karakter lijk je juist totaal niet? Or erger jij je misschien wel aan?
Natasha: Ik lijk het minst op Rick en Dries. Rick is iemand waar ik veel bewondering voor heb leren hebben. Dat vond ik vroeger super irritante mensen, maar nu leer ik er ook van.. Ik ben chaotisch en fladderig. De discipline om bij iets te blijven en af te maken, die consistentie, ja daar heb ik veel van te leren. Dat heb ik de afgelopen jaren wel in m’n privé leven geleerd. Met hoe ik eet of dat ik niet elke dag m’n sleutels kwijt ben. Ik ben nog steeds niet altijd op tijd, helaas. Die is nog niet helemaal gelukt.
Tim: Mijn allergie zit wel echt bij Tilly [Natasha lacht hard]. Ze heeft dingen die ik ook heel erg kan waarderen, maar de uitvergrote versie, daar heb ik echt een hekel aan . Het spiegelt ook. We zijn natuurlijk een bedrijf aan het opzetten en daar ben ik in principe niet voor opgeleid. Je moet dus dingen gaan doen die niet per se je voorkeur zijn. Het liefst wil ik de hele dag gewoon een beetje dingen bedenken, met acteurs grappen maken en optreden. Maar wil je dat kunnen doen moeten er allemaal dingen gebeuren die niet leuk zijn om te doen, maar wel moeten. Daar is Tilly heel goed in. De Tilly zit alleen voor mijn gevoel in alleen maar doen [Natasha grinnikt]. Ze kan continue over iets heen walsen, dat ik denk: neem even een stapje terug.
Natasha: [lacht] Oh god ja… waardoor Tilly weer het gevoel heeft dat ze opnieuw moet beginnen!
Wat vinden jullie het leukste moment in de show?
Tim: Voor mij is dat de opkomst. Ik vind opkomsten sowieso altijd al heel leuk.
Waarom?
Tim: Ja, daarmee zet je de toon. Ik vind het heel leuk om vanuit Jack dat eerste contact te leggen met al die bange mensen in de zaal.
Natasha: Ja maar dat kan je ook heel goed, [Natasha richt zich naar mij] kan hij echt heel goed, dan zie ik mensen in die zaal kijken van “Wat is dit voor iemand??!” en dan zijn ze helemaal in de war.
Tim: Wat ik zelf persoonlijk heel lekker vind, is dat ik op dat moment totale controle heb. Die zaal is van mij op dat moment en dat is gewoon een heel lekker gevoel, want daarna moet ik de show delen met andere acteurs.
Natasha: [lacht hard] Oh is dat het? Dat is het!
Tim: Naja dat is mijn enige moment
Natasha: Misschien wordt het volgende programma dan toch een solo
Tim: Naja, ik heb dat nooit eerder gehad namelijk, als acteur, en ik vind het een soort maagdelijk moment [Natasha grinnikt], als je zo opkomt en vooral die gezichten te zien in de zaal die denken “oh wat gaat hier gebeuren?!”. Ik hou ook heel erg van dat ik ben nu aan het woord en jullie houden je bek [Tim moet lachen].
Natasha: Alle Tillys die zitten te kijken, totale revenge! Eindelijk wordt ik niet onderbroken!
Heb jij nog een favoriet moment in de show Natasha?
Natasha: Het moment dat Rick zijn uitbarsting heeft is het allerleukst in de show. Die spanning is dan door het hele stuk opgebouwd en als Rick dan eindelijk uitbarst dan hoor je ook de hardste lach. Ik heb mensen letterlijk van hun stoel zien rollen in dat moment!
Tim en Natasha vallen tijdens ons gesprek nog niet van hun stoel, maar ik moet soms wel een traantje wegvegen van het lachen. Mijn conclusie: de zelfspot is zeer aanwezig. Aanstekelijk zelfs. Natasha en Tim praten over de show, de karakters, hun ideeën over verandering en de waarde die ze geven aan humor. De archetypes gebruiken ze niet alleen voor anderen, maar ook om zichzelf en elkaar de spiegel voor te houden. Het ene moment zie ik Rick en Tilly tegenover elkaar zitten kibbelen. Het andere moment komt een hardnekkige Jack tevoorschijn, maar constant met een giechel, grinnik of hardop gelach. “Jezelf niet te serieus nemen” is een motto. Beide beschikken ze over een soort zelfreflectie die scherp is op alle ‘kwaaltjes’, maar tegelijkertijd niet oordelend. Zelfs het tegenovergestelde: de Rick in Tim leert veel van de Tilly in Natasha, en vice versa. Blijven leren, iets waar ze allebei naar streven. Kunnen lachen om elkaars irritante gewoontes, of die nou naar boven komen in hun werk relatie, hun relatie als ouders, of hun liefdesrelatie. Alhoewel het vast niet altijd lachen is, want ja, het blijven ook gewoon mensen hè.
