3 Tips voor leidinggeven tijdens een veranderproces:
Ontwikkelbereidheid en wat je van je eigen kinderen kunt leren
Voor kinderen is spel een tweede natuur. Vaak zonder enige moeite bedenken ze dagelijks nieuwe spelletjes, avonturen, verhaaltjes. Als volwassenen lijken we dat te zijn kwijtgeraakt (op de Toon Tellegen’s onder ons na). Maar niets is minder waar. Het gebruik van spel en rituelen is juist zeer effectief in het leiden van een team. En het wordt er vaak nog leuker door ook. Tijd dat we dat spelen eens af gaan kijken bij onze kinderen.
1. Spelen is de meest efficiënte vorm van leren
Als ouder wil je graag dat dingen een beetje efficiënt verlopen. Je “moet” namelijk nog van alles: boodschappen doen, werken, sporten, een leuk leven hebben. Het is dan ook heel onhandig als jouw kind net bezig is met de vraag: “welke 100 dingen kun je allemaal nog meer doen met een broek, behalve hem meteen aandoen?” als jij weet dat je nog precies 1 minuut de tijd hebt. Door dit verlangen aan efficiëntie draaien we per maand honderden spontane initiatieven tot leren en ontwikkelen de nek om. Niet alleen thuis, maar ook in het onderwijs. De natuurlijke aanleg tot leren is verbonden met spelen. Spelen is geen spelen meer als het “nut” heeft. Omdat we willen dat alles “nut” heeft en spelen niet meer mag, wordt ook het verlangen naar leren minder. Zo is het ook in organisaties: Vijf dagen per week zijn we bezig met tijd besparen en het efficiënter organiseren van het werk. En die ene studiedag per jaar besteden we aan leren en ontwikkelen of aan werkplezier. We richten er speciale projecten voor op, of benoemen heuse “chief happines officers” om het plezier en het leren weer terug te krijgen. Dit werkt allemaal voor geen meter. Veel beter werkt het om in de reguliere processen de natuurlijke nieuwsgierigheid een plek te geven. Zorg dat werk niet meer voelt als werk, maar als spel. Net als vroeger. Ik schreef een artikel met tips over hoe je dat in je organisatie kunt vormgeven. En als je de inspiratie even kwijt bent omdat je helemaal in je volwassen groef bent geraakt: vraag aan je kinderen hoe zij jouw werk problemen zouden oplossen. Ze maken er gegarandeerd iets leuks van.
2. Iemand in beweging krijgen? What’s in it for them?
Iedereen die wel eens een kind uit zijn bed heeft moeten halen op een schooldag weet hoe moeilijk het is om urgentie te creëren. Als Sinterklaas in het land is, of het is weekend dan staan ze om 6 uur op jouw bed te springen. Maar als er iets MOET (op tijd op school zijn, of school überhaupt)… tja. Dan is je bed altijd lekkerder. De meest gekozen strategie van ouders: “Schiet nou op, anders kom je te laat” werkt hooguit één keer per jaar. Alle andere dagen werken jouw woorden meer als een slaapverwekkend geruis op de achtergrond, waardoor je kind zich nog eens lekker omdraait. Daarom til ik mijn dochter tegenwoordig ‘s ochtends in een denkbeeldig vliegtuig uit haar hoogslaper naar een of ander tropisch eiland. En weet mijn zoon inmiddels dat snel opschieten loont omdat hij dan nog een filmpje mag kijken. Spel en rituelen die beweging uitlokken. Hoe doe je dit bij medewerkers in een veranderproces? Kun je jouw veranderdoel ombuigen in iets met een echt aanlokkelijk vooruitzicht? Is er een noodsituatie waarbij jullie samen alle zeilen bij moeten zetten?
3. Rust, reinheid, regelmaat. Maak er een ritueel van
De drie R’en zijn niet voor niets al eeuwen opvoed tip nummer 1: Rust, reinheid en regelmaat. Ze werken even goed voor je veranderproces. Rust breng je aan door voorspelbaarheid te creëren. Maar hoe doe je dat in een veranderproces waarvan jij nog niet weet hoe het gaat lopen? Leidinggevenden communiceren eigenlijk altijd te weinig over het proces, waardoor onrust ontstaat. Lees dit artikel over verandercommunicatie als je niet in die valkuil wil stappen. Voor de 3e R ‘regelmaat’ kun je nog een extra R toevoegen: rituelen. Rituelen vormen de ruggengraat van je opvoeding en de cultuur in je gezin of je organisatie. En het liefst heb je dan vooral rituelen die vóór je werken. In dit artikel geef ik 5 tips waarmee je rituelen in je organisatie (en in je gezin) kunt beïnvloeden. De kern is dat degene die een ritueel ontwerpt altijd bereid moet zijn om mee te spelen. Dus zorg dat je je tussen je medewerkers bevindt, observeer en duik erin, en de ideeën voor spel en rituelen dienen zich vanzelf aan.
Herkenbaar?
Lees je al herkenbare situaties? Inspireert het al? Om nog een stap verder te nemen schrijf ik hier over de laatste 3 tips die je van je kinderen kunt leren over het leidinggeven tijdens een veranderproces. Tips die ingaan op communicatie. Want, dat is zowel bij het opvoeden van kinderen als bij het leiden van een veranderproces, niet altijd makkelijk. Als je de eerste 3 tips hebt gemist, lees die dan hier en leer welke rol aandacht en controle spelen.
Wie ben ik?
Via mijn werk bij Studio Spaak, maar ook daarvoor als theaterregisseur, heb ik veel veranderprocessen geleid en managers begeleid in hun leiderschap. Ik heb zelf twee kinderen; een van 6 en een van 9. Al 9 jaar verheug ik mij op alle raakvlakken tussen de rol van opvoeder en manager. De lijst met tips had dan ook wel 20 pagina’s lang kunnen worden. Maar omdat tijd in het leven van managers en ouders nu eenmaal een schaars goed is, heb ik het voor je samengevat.
